GEORGE DE DECKER

Posted By Annelies Vanbelle

 

Bij wie thuis is in de wereld van de hedendaagse klassieke muziek, zal George De Decker ongetwijfeld een belletje doen rinkelen. Hij maakte naam met zowel solistisch werk met klankband als met werken voor groot symfonisch orkest en klankinstallaties, en componeert daarnaast voor film, fictie, kunstdocumentaires, theater en dans. Na jarenlange toewijding aan de muziek, gaf hij ook dat andere grote verlangen een plek in zijn leven: schilderen. Hij ging studeren aan de academies van Mechelen en Anderlecht, en ontplooide zich sindsdien in sneltempo tot een succesvol beeldend kunstenaar. De passie zat klaar om te ontpoppen, de beide reeksen die hij nu toont bij HUSK Gallery ontvouwen op gesofisticeerde wijze zijn meesterschap.

 

De missie van George De Decker is verhalen vertellen, via welk medium ook. In de schilderkunst kiest hij bewust voor abstractie, misschien omdat figuratie de reikwijdte van zijn boodschap in de weg staat. Zijn ‘mededelen’ speelt zich immers af in een bijzondere dimensie: die waar muziek en beeldende kunst elkaar onbevangen kunnen ontmoeten. Het is een plek waar het gaat om sensaties, om herinneringen die niet gauw woorden vinden, om vibraties en aanrakingen, geneugten en verzuchtingen. In het werk van George De Decker wordt het onuitspreekbare aangestipt – dat wat efemeer zweeft boven het zichtbare aardoppervlak, wat wij niet kunnen aanraken, maar de kunst des te meer. Geen wonder dat een van zijn eerste reeksen uit 2008 werd bedacht met de titel Bouche Cousue. Hiervoor ging hij praten met afasiepatiënten, woorden gaan ontlokken aan hun verzegelde lippen, gedreven door een fascinatie voor het niet kunnen, mogen of willen praten – stem geven aan het verstomde. 

 

Klank en beeld liepen in zijn bestaan altijd als vanzelfsprekend door elkaar. George De Decker is dan ook de zoon van een muzikant, maar werd door zijn moeder op sleeptouw genomen naar tentoonstellingen en musea. Tijdens deze soloshow bij HUSK wordt het beeldende werk bewust begeleid door een klankdecor, gecomponeerd door De Decker zelf: Wit in Wit, zijn poëtische interpretatie uit 2019 van Bachs Goldbergvariaties, voor piano en klankband. De reeks Pli selon pli die nu getoond wordt, vormde hiervan een soort inhoudelijk precedent: het uitpuren tot de essentie, het zoeken naar eindeloos veel variaties van wit in wit, werd daarna getransponeerd naar een partituur. 

 

Synesthesie

​

Wonderlijk is het hoe George De Decker muziek en beeldende kunst steeds weet te verweven tot een betekenisvol en interferentieel geheel. Het is alsof hij speciale voelsprieten heeft die precies op het juiste moment de nodige voeding aantrekken, om dan tot een harmonieus gebundelde en veellagige compositie te komen. Ook tijdens het creëren luistert de kunstenaar steeds weloverwogen naar bepaalde muziek. Tijdens Pli selon Pli was dat het gelijknamige muziekstuk van Pierre Boulez (naar een gedicht van Mallarmé), tijdens het maken van Denn das Schöne ist nichts als des Schrecklichen Anfang liet hij de Totentanz van Thoman Adès op endless repeat staan. Niet vanwege de inhoud – het was het ritme en de melodie van deze elegie die hem leidden.

 

De oorsprong van deze recentste reeks is te situeren in de voorbije zomer. Via het werk van Amélie Nothomb en Marguerite Duras kwam hij terecht bij de atoombomaanval op Hiroshima, die precies 75 jaar geleden bleek, toen hij zich erin verdiepte op 6 augustus 2020. Een merkwaardig toeval, die hem leidde naar een macabere ontdekking die men de ‘schaduwen van Hiroshima’ noemt: de beklijvende contouren van verdampte lichamen, verbrand in het kokende licht van de atoombom. 

Voor George De Decker zijn ze een indicatie dat uit iets afgrijselijks iets wonderschoons kan ontstaan, dat het mooie een oorsprong kan hebben in het lelijke – wat ook verwoord wordt in de regel uit de elegie van Rilke, die als titel deze nieuwste serie begeleidt. Hoe dit alles binnensluipt in deze reeks van zeventien schilderijen is natuurlijk geen één-op-één vertaling, het is een correlatie die je vooral moet voelen. Er is een opbouwen naar een nogal frenetieke en bewerkelijke beeldtaal, gevolgd door een aantal meer allesomvattende, gebalanceerde werken waarin de thema’s worden doorgevoerd, waarna een kort hoogtepunt en een duidelijk rustpunt van vier schilderijen volgt.

 

Hoort u het? Hier is dus een componist aan het werk, ook in dit medium van de beeldende kunst. Je kunt er niet omheen dat hier een aaneensluitend, zorgvuldig geconstrueerd verhaal wordt verteld, eentje dat flirt met synesthetische gewaarwordingen – een tussenwereld waarin kleur en klank, tonen en tinten, ritmiek en compositie, climax en cesuur in elkaar overvloeien. Wie gaat zitten voor het werk van George De Decker ontvangt die referenties aan de muziek als een subliminale boodschap – de serie heeft op ons wezen dezelfde impact als een aanzwellende en dan weer langzaam uitbollende symfonie. Het allerlaatste schilderij is een scharnierwerk, een open einde dat iets nieuws inluidt, een openstaande deur die toegang geeft tot een volgende reeks die zou kunnen ontstaan. Een apotheose die met andere woorden de verwachting reeds in zich draagt.

 

Stilte

​

We moeten het natuurlijk ook nog even over de schriftuur van deze kunstenaar hebben. Want de tentoonstelling (en zijn recente monografie) heet niet zomaar Pli selon pli – ‘plooi na plooi’. Die laagjes mag je immers letterlijk nemen. In de twee reeksen die nu gepresenteerd worden, werkt De Decker niet enkel met olieverf en acryl, maar figureert nog een derde medium: Chinees rijstpapier. Het atelier is bezaaid met gescheurde flarden – elk ‘schilderij’ is een weefwerk van verf en beschilderde stroken van deze flinterdunne, transparante vellen. In een circulaire handeling wordt gegoocheld met vlakken en lijnen die verdwijnen en weer verschijnen, tot uiteindelijk een totaliteit wordt bereikt die vanzelf een evenwicht vindt en zorgt dat canvas en papier onverbrekelijk één worden. Altijd zijn wittinten overdadig aanwezig, slechts een zeldzame keer laat George De Decker zijn prototypische blauw de bovenhand halen. 

 

De boventoon van dit alles, zowel van de recente reeks grote werken als de kleinere die een zijdezacht en tegelijk breekbaar laagje van porseleinpoeder kregen, is stilte. Kijken naar de composities van George De Decker is een meditatieve gewaarwording. Hij biedt ingenieuze raadsels aan, die niettemin rustgevend zijn voor de rusteloze ziel. Helende mysteries, zo je wil. Aanrakingen van het heilige, maar op zeer bescheiden wijze. Oh ja, hier is ambitie voor de goede verstaander met volle teugen aanwezig, maar evenzeer een volleerde dirigent die de kunst van het doseren magistraal beheerst. Stap binnen in zijn sensitieve, sublieme wereld, laat je zuiveren en helen – dit is kunst die dit nog moeiteloos vermag. George De Decker geeft je zachtaardig toelating om te ervaren. Hij leert je dat in de subtiele vouwen, in de veelzeggende stiltes en het oneindig uitdijende wit, de essentie en de schoonheid van het bestaan zitten vervat. 

​

​

PLI SELON PLI – soloshow GEORGE DE DECKER
HUSK GALLERY, Brussel – 14 maart tot 30 april 2021